ครอบและสะพานฟัน
Crown and bridge


ครอบฟัน (Dental Crown)
คือ การใช้วัสดุพิเศษที่ทำขึ้นมาครอบลงบนตัวฟันทั้งซี่ โดยปกติจะใช้กับฟันที่ผุ แตก หัก จนไม่สามารถอุดฟันได้ หรือใช้เพื่อความสวยงามในฟันหน้า
วัตถุประสงค์หลักของการครอบฟัน คือ
-
เพื่อรักษาเนื้อฟันที่ยังเหลืออยู่ ไม่ให้เสียหายไปมากกว่าเดิม
-
เพื่อทำให้ฟันที่มีปัญหาซี่นั้นๆ กลับมาแข็งแรง ใช้งานได้ตามปกติ
-
เพื่อความสวยงาม ในกรณีที่ฟันหน้ามีสีไม่สวย รูปร่างไม่สมบูรณ์ หรือมีรอยแตก

วัสดุที่ใช้ทำครอบฟัน
มีหลายชนิด เช่น
-
โลหะผสม: มีความแข็งแรงทนทาน แต่สีอาจไม่เหมือนฟันจริง เหมาะสำหรับฟันกรามหลัง
-
เซรามิก: สีเหมือนฟันจริง แต่มีความเปราะบางกว่าโลหะผสม เหมาะสำหรับฟันหน้า
-
เซอร์โคเนีย: มีความแข็งแรงและสีเหมือนฟันจริง เหมาะสำหรับทั้งฟันหน้าและฟันหลัง
-
เรซิน: ราคาถูกที่สุด แต่ไม่ทนทานเท่าวัสดุชนิดอื่น เหมาะสำหรับการครอบฟันชั่วคราว




สะพานฟัน (Dental Bridge)
คือ การทำฟันปลอมแบบติดแน่นชนิดหนึ่ง เพื่อทดแทนฟันที่สูญเสียไป โดยอาศัยฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียงเป็นหลักในการยึดติด ไม่สามารถถอดเข้าออกด้วยตัวเอง สะพานฟันจะประกอบไปด้วยครอบฟัน 2 ซี่ หรือมากกว่า เชื่อมต่อกันด้วยฟันปลอมที่เรียกว่า "ฟันลอย" (Pontic) ฟันลอยนี้จะทำหน้าที่ทดแทนฟันที่สูญเสียไป วางทับลงบนเหงือกบริเวณที่ไม่มีฟัน
ประเภทของสะพานฟัน
มีสะพานฟันหลายประเภท แต่ละประเภทมีข้อดี ข้อเสีย และเหมาะกับคนไข้ที่แตกต่างกันไป ดังนี้
-
สะพานฟันแบบทั่วไป : เป็นสะพานฟันที่นิยมใช้มากที่สุด ทำจากโลหะผสม เซรามิก หรือโลหะผสมผสานเซรามิก ข้อดีคือ ราคาไม่แพง แข็งแรงทนทาน แต่สีอาจไม่เหมือนฟันจริง เหมาะสำหรับฟันกรามหลัง
-
สะพานฟันแบบพอร์ซเลน : ทำจากเซรามิกทั้งหมด สีเหมือนฟันจริง สวยงาม แต่เปราะบางกว่าโลหะผสม เหมาะสำหรับฟันหน้า
-
สะพานฟันแบบยึดติดกับรากเทียม : เป็นสะพานฟันที่ใช้รากเทียมแทนฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียง ข้อดีคือ ไม่ต้องกรอฟันธรรมชาติ แต่ค่าใช้จ่ายสูง เหมาะสำหรับคนไข้ที่ไม่มีฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียงที่แข็งแรงพอที่จะยึดสะพานฟัน
ขั้นตอนการทำครอบและสะพานฟัน
-
ทันตแพทย์จะตรวจและประเมินสภาพฟัน เพื่อดูว่าเหมาะกับการทำสะพานฟันหรือไม่
-
ทันตแพทย์จะพิมพ์ปาก เพื่อสร้างแบบจำลองของฟัน
-
ทันตแพทย์จะเตรียมฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียง โดยกรอเนื้อฟันบางส่วนออก
-
ทันตแพทย์จะทำสะพานฟัน จากแบบจำลอง
-
ทันตแพทย์จะลองใส่สะพานฟัน เพื่อตรวจสอบว่าพอดีหรือไม่
-
ทันตแพทย์จะติดสะพานฟัน ด้วยซีเมนต์
ระยะเวลาในการทำสะพานฟัน โดยทั่วไปจะใช้เวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับจำนวนฟันที่ต้องทำ
การดูแลรักษาหลังการทำสะพานฟัน
-
แปรงฟัน ขัดฟัน และใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ
-
ไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจฟันและขูดหินปูนเป็นประจำทุก 6 เดือน
-
หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็ง ๆ
-
ดูแลสุขภาพช่องปากให้ดี เพื่อป้องกันฟันผุ
